Dünyadan İlginç Bloglar Serisi: Çin Macerası

Psikolog ve bilişsel bilimci dostum Dr. Ulaş Başar Gezgin’in son kitap eleştirisinin haberini alınca kendi günlüğüme de not düşmek istedim.

“Aklın Tarihöncesi Üstüne” kitabının yazarı Steven Mithen aynı zamanda “The Singing Neanderthals: The Origins of Music, Language, Mind, and Body” kitabının da yazarı olan bir kazıbilimci (arkeolog) [1, 2, 3].

‘Bilinç’ gibi ‘zekâ’ da bir hayli problemli bir kavram. IQ sistemi ile tek (az da diyebiliriz) boyutlu olarak ele alanlardan tutun, Gardner’ın çoklu zeka kuramına, akışkan ve kristalize zekâ kavramlarına dek farklı bakış açıları ve tartışmalar söz konusu.

Söz konusu eleştiride (kitabı henüz okumadım) dikkatimi çeken şeylerden biri de toplumsal zeka ile ilgili yazilanlar idi. “Beyni, zihni izole, tek başına bir veri işleme ve çıkarım yapma sistemi olarak incelemek asla yetmeyecek, bir beyinler / zihinler şebekesini modelleyerek anlayabiliriz bazı şeyleri ancak” diye belirttiğim bir takıntının sahibi olduğum için bu tür seyleri okumak beni heyecanlandırıyor elbette.

Tam bu yazıyı okuduktan sonra üstüne bir de “Cognitive Daily” blogundan “Is theater the ultimate brain fitness product?” yazisi gelince aklima yine, yeni yeniden mutlu tesadüf (serendipity) ve eşzamanlilik (synchronicity) kavramları
geldi ister istemez.

Bahsedilen çalışmaya göre 60 ila 86 yaşlarında insanlar çesitli sanat etkinliklerine katılıyorlar (tiyatro, görsel sanatlar, vs.) ve etkinlik tamamlandıktan sonra kendilerinin bilişsel yeteneklerini ölçmek üzere bazı testler uygulanıyor. Tiyatro eğitimi almış olan grubun bilişsel ve duygusal performansı daha yüksek cikiyor, ayrica devamsizlik daha dogrusu devamlilik acisindan tiyatro ögrencileri en iyileri cikiyor. Büyük bir dahi belki odaya kapanip dünyadan izole calisma ve muhtesem eserler yaratma ihtiyaci duyuyordur ama ‘normal’ insanlar sanki birbirleri ile yogun toplumsal etkilesime geçtikçe onlar açısından pek çok bakımdan daha iyi oluyor gibi. Ne dersiniz?

İnsan alet geliştirip sofistike hareketleri o becerikli parmakları ile koordine edebildiği için mi insan oldu yoksa gittikçe kalabalık gruplar halinde yaşayıp diğer grup üyeleri ile sürekli birtakım etkileşimler içinde bulunmak zorunda kaldığından ötürü mü zihnimiz mevcut gelişimine erişti?

1- http://www.kitapalemi.com/kitapdetay/1567/aklin_tarih_oncesi.htm
2- http://www.amazon.com/Prehistory-Mind-Cognitive-Origins-Religion/dp/0500281009/
3- http://www.amazon.com/Singing-Neanderthals-Origins-Music-Language/dp/0674021924

Yandaki Kategorilerde Bulunuyor => İlginç